Een jaar geleden schreven wij een artikel over TikTok en het gebruik ervan door kinderen. Twee weken geleden deed Alexander Klöpping bij Jinek een oproep om TikTok in Nederland te verbieden en vorige week vroeg ChristenUnie kamerlid Don Ceder om een verbod op deze populaire filmpjes-app.
Privacy op School ondersteunt de oproepen om TikTik te verbieden volledig, ook al realiseren we ons dat dit de nodige impact zal hebben op ruim 3,5 miljoen gebruikers, waaronder een flink aantal kinderen onder de dertien jaar (die officieel geen TikTok account zouden mogen hebben).
Waarom?
TikTok is anders dan andere sociale media omdat zeer veel kinderen gebruik maken van deze dienst. Dit maakt het ook zo aantrekkelijk voor adverteerders. Er is echter te weinig toezicht op de geschiktheid van content voor kinderen. Kinderen worden daardoor geconfronteerd met beelden die ze eigenlijk niet of alleen met volwassenen zouden moeten bekijken. In Italië is de dienst al geblokkeerd nadat een 10-jarig meisje is omgekomen bij een zogenaamde ‘challenge’, waarbij je zo lang mogelijk je eigen keel moest dichtknijpen.
Naast het enorme aantal kinderen dat TikTok aan zich weet te binden is het bedrijf achter TikTok (ByteDance) – dat overigens in Chinese (overheids)handen is – extreem goed in profileren, oftewel het geautomatiseerd evalueren van persoonsgegevens, waardoor TikTok analyses of voorspellingen kan doen om:
• Gebruikers aan te zetten om zoveel mogelijk gebruik te maken van TikTok;
• Het aanbod aan video’s te personaliseren; en
• Gerichte advertenties aan te bieden.
Met name bij kinderen is profileren niet zonder risico, omdat kinderen nog niet goed kunnen inschatten wat ze wel en niet moeten delen en makkelijk beïnvloedbaar zijn. TikTok toont ook nog eens advertenties aan kinderen zonder dat (voldoende) duidelijk is dat het reclame betreft. Informatie over kinderen wordt door TikTok verhandeld en doorgegeven, ook aan landen buiten de EU (waaronder China). Volgens de AP informeert TikTok kinderen en volwassenen hier onvoldoende over.
Gegevens die TikTok verzamelt van kinderen
- Geboortedatum
- E-mailadres
- Telefoonnummer
- Profielfoto en/of video
- Locatiegegevens van het toestel dat je kind gebruikt
- Biografische gegevens, zelfs wanneer het profiel op privé staat
- Informatie over seksuele oriëntatie en religieuze overtuiging
- Foto’s, video’s, voicemails die je kind uploadt
- Advertenties en video’s die worden bekeken
- De ‘likes’ van content worden bijgehouden
- Vragenlijsten, spelletjes, enz. waaraan je kind meedoet
- Browsegeschiedenis
Collectieve actie tegen TikTok / Rechtszaak tegen TikTok
Inmiddels heeft Stichting Massaschade & consument een rechtszaak aangespannen tegen TikTok. Op 9 november jl. heeft de rechtbank bepaald dat de Nederlandse rechter bevoegd is om van de vordering van Stichting Massaschade & Consument kennis te nemen. Dat betekent dat TikTok zich voor de Nederlandse rechter moet verantwoorden voor de inbreuk op de privacyrechten van miljoenen Nederlandse TikTok-gebruikers.
Volg de ontwikkelingen op de website van Stichting Massaschade & Consument.
