Begin maart stonden de media er vol van: Google bevat risico’s met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens. Inmiddels is de rust weer teruggekeerd en is het behoorlijk stil rondom Google. Iedereen wacht gespannen de uitkomsten af van de gesprekken met Google en het advies van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP). Maar wat moet je als schoolbestuur nu doen?
Vooralsnog wordt geadviseerd om niet direct te stoppen, maar wel om terughoudend te zijn in het gebruik van Google. We weten op dit moment dat Google geen inhoudelijke informatie verwerkt, maar wel gegevens over het gebruik (metadata), denk aan bezochte websites, inlogtijd, en zoekopdrachten. Google zegt hier zelf voor verantwoordelijk te zijn. Dit betekent dat Google vindt dat scholen hierover niets te zeggen hebben als afnemer van hun diensten. In dit artikel daarom een aantal belangrijke adviezen voor schoolbesturen die Google gebruiken.
Korte termijn
Met de kennis die we nu hebben kunnen schoolbesturen op korte termijn alvast de nodige maatregelen nemen, zoals het voorkomen van:
- het opslaan van (gevoelige) persoonsgegevens binnen Google producten, denk hierbij ook aan beeldmateriaal (Google vindt dat ook dit voor andere doeleinden mag worden gebruikt);
- het gebruik van persoonsgegevens in bestandsnamen (i.v.m. het verwerken van metadata door Google);
- het gebruik van aanvullende diensten, zoals gebruik van Youtube, Chrome, Maps en de Zoekmachine.
SIVON adviseert om de overstap naar de G Suite for Education voorlopig uit te stellen. Hoewel de DPIA niet is uitgevoerd op Chromebooks, is het wel belangrijk om in de aanschaf hiervan ook terughoudend te zijn, omdat het gebruik hiervan is gekoppeld aan het gebruik van de G Suite. Er is nu een onderzoek ingesteld naar de maatregelen die op het gebied van Chromebooks kunnen worden genomen.
In afwachting van de uitkomsten van het advies van de AP – dat hopelijk voor de zomer bekend wordt – zouden scholen alvast kunnen nagaan wat de impact is, indien scholen worden genoodzaakt om over te stappen. Welke scholen werken nu met de G Suite en andere Google diensten? Hoeveel Chromebooks zijn er op de scholen aanwezig? Welke gegevens worden er in G Suite verwerkt? Dit zal per schoolbestuur verschillen. Op basis van deze inventarisatie kan de impact beter worden bepaald indien er verregaande maatregelen moeten worden getroffen. Vaststaat dat scholen de tijd moeten krijgen om te veranderen, mocht dat nodig zijn.
Lange termijn
Ook los van de uitkomsten van de AP is het belangrijk dat scholen zich gaan verdiepen in mogelijke alternatieven. De zorg die we al veel langer hebben bij bedrijven die miljarden verdienen aan onze data wordt namelijk steeds groter. Het is ook de reden dat er een Europese wet is gemaakt om onze data te beschermen, de AVG. Als deze bedrijven zich onvoldoende blijven conformeren aan dergelijke wetgeving, dan blijft er voor scholen niks anders meer over dan te kiezen voor een exit-strategie waarbij de afhankelijkheid van big tech bedrijven minder groot is. Als school moet je immers zelf de regie blijven houden over de data van kinderen.
Is Microsoft dan wel veilig?
Voor de producten en diensten van Microsoft zijn 2 jaar geleden ook DPIA’s uitgevoerd. Naar aanleiding daarvan zijn aanvullende afspraken met Microsoft gemaakt. De uiteindelijke conclusie van die DPIA’s was dat voor het gebruik van Microsoft-producten geen hoge risico’s overblijven, mits er maatregelen worden genomen. Op dit moment is echter niet duidelijk welke maatregelen al doorgevoerd zijn en welke niet.
Alternatieven
Als je als school verder zoekt naar alternatieven, dan zijn die er zeker. Je komt dan wel snel uit bij de wereld van zogenaamde open source software. Dat betekent niet gelijk dat het onveilig of onstabiel hoeft te zijn. Open source betekent vooral dat het transparant is en beschikbaar voor iedereen. Zijn dat ook niet de waarden die we vanuit respectievelijk privacy en onderwijs moeten nastreven?
Hieronder een kleine greep uit de mogelijke alternatieven die er zijn.
Zoekmachines: Duckduck.go – Startpagina.nl – Ecosia.org
Opslag: Owncloud.org
E-mailprogramma: Thunderbird.net – Zimbra.com
ELO: Moodle.org – Odoo.com
Webconferencing: BigBlueButton.org – Meet.jit.si
Digitaal portfolio: Mahara.org
Officepakket: LibreOffice.org
Operating Systems: Ubuntu.com (Linux)
Cloudplatforms: Publicspaces.net – Data-infrastructure.eu (GAIA-X)
Heb je nog aanvullingen of ervaringen hiermee in het onderwijs? Laat het dan weten via info@privacyopschool.nl
